Gwarancja wadialna (przetargowa) i wadium - Co to jest i jak ją uzyskać?
08.07.2021
Jeśli przygotowujesz się do wzięcia udziału w przetargu, może okazać się, że konieczne będzie wpłacenie wadium - czyli finansowego zabezpieczenia dla Zamawiającego. Dostępne są różne formy wadium, które umożliwią Ci złożenie oferty bez konieczności "zamrażania" pieniędzy - wśród nich są także gwarancje wadialne.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym jest wadium i jakie formy są dostępne?
- co to jest gwarancja wadialna i jakie są jej rodzaje?
- jak powinien wyglądać dokument gwarancji w wersji papierowej i elektronicznej?
Spis treści
Co to jest wadium?
Wadium to forma zabezpieczenia podczas przetargu dla Zamawiającego w postaci określonej sumy pieniędzy lub dokumentu, w którym inna instytucja poświadcza wiarygodność Wykonawcy i zobowiązuje się do pokrycia wymaganej kwoty. Wysokość wadium nie powinna przekraczać 1,5% lub 3% (przy zamówieniach publicznych) wartości zamówienia w przetargach placówek publicznych. W sektorze prywatnym wysokość wadium nie ma ustalonych ograniczeń.
Uiszczenie wadium jest wymagane w procedurach unijnych oraz zamówieniach publicznych. Często jest też jednym z warunków w przetargach zgodnych z zasadami Ustawy Prawo Zamówień Publicznych organizowanych przez instytucje.
Szczegółowe informacje o wadium powinny być zawarte w dokumentach, które opisują warunki przystąpienia do konkursu ofert np. w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) lub zaproszeniu do złożenia oferty.
Wadium należy wpłacić przed upłynięciem terminu składania ofert. Inne formy w postaci gwarancji należy dołączyć do dokumentacji ofertowej i podobnie jak w przypadku wadium pieniężnego dostarczyć przed upływem terminu składania ofert.
Cel wadium
Wadium to narzędzie stosowane przez Zamawiającego. Pełni rolę zabezpieczenie przed kosztami i opóźnieniami związanymi z koniecznością organizacji kolejnych przetargów. Ma na celu odsiew ofert firm, które nie są w stanie wywiązać się z umowy lub nie są faktycznie zainteresowane współpracą. Zwiększa szansę na podpisanie umowy i zabezpiecza Zamawiającego na czas realizacji zlecenia.
Wadium pozwala również zweryfikować wiarygodność finansową Wykonawcy przystępującego do przetargu.
Formy wadium
- Określona kwota pieniędzy wpłacana na wskazany przez Zamawiającego rachunek. Nie można przekazać tej formy wadium w inny sposób np. wypłacić w gotówce.
- Gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa
- Poręczenie udzielane przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust 5 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Od stycznia 2021 roku obowiązują nowe zapisy ustawy Prawo Zamówień Publicznych. W obowiązującej wersji wycofano wadium w formie poręczenia bankowego lub ze spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (SKOK).
Gwarancje wadialne
Gwarancja wadialna to umowa, w której gwarant zobowiązuje się względem Zamawiającego (wierzyciela) zapłacić określoną kwotę wadium w przypadku, gdy Wykonawca nie wywiąże się ze swojego zobowiązania (po wygranym przetargu nie podpisze umowy lub nie wywiąże się z jej warunków).
Możesz skorzystać z dwóch opcji:
- gwarancji bankowej - gwarantem jest wtedy wybrany bank,
- gwarancji ubezpieczeniowej - gwarantem jest wybrane towarzystwo ubezpieczeniowe.
Gwarancje mają formę pisemną i dołącza się je do dokumentów oferty, które składa Wykonawca startujący w przetargu.
Zalety i wady gwarancji wadialnych
Każda z form wadium ma swoje wady i zalety. Warto je znać, aby dobrze dobrać zabezpieczenie do aktualnego stanu i możliwości Twojej firmy.
Wadium w formie pieniędzy wpłacanych na konto to najszybsza i najprostsza opcja. Jednak wymaga "zamrożenia" określonej kwoty, która mogłaby posłużyć do sfinansowania np. materiałów, czy wypłat dla pracowników realizujących zobowiązania z przetargu.
Gwarancja wadialna jest mniejszym obciążeniem finansowym. Jednak w zależności od wybranego gwaranta (bank, czy ubezpieczyciel) warunki i korzyści z tego rodzaju wadium są różne.
Gwarancja bankowa podobnie jak kredyt wymaga weryfikacji, która trwa zwykle kilka dni. Średnio jest też nieco droższa niż gwarancja udzielana przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Zaletą tej formy są wyższe kwoty zabezpieczeń - bank może zobowiązać się do wypłaty wadium w wysokości do 200 000 euro. W przypadku, gdy Zamawiający zażąda przekazania wadium, bank robi to od razu, bez weryfikacji zasadności takiego żądania. Jest to najtrudniej dostępna forma zabezpieczenia takiej transakcji.
Gwarancja ubezpieczeniowa z racji formy działalności gwaranta przypomina bardziej polisę. Jest zwykle nieco tańszym rozwiązaniem niż gwarancja bankowa, jednak kwoty zabezpieczeń są w tym przypadku niższe (maksymalnie możesz uzyskać wadium w wysokości 50 00o złotych). Przewagą gwarancji ubezpieczeniowych jest krótszy czas weryfikacji - odpowiedź o udzieleniu możesz uzyskać nawet w ciągu jednego dnia. W przypadku zgłoszenia się Zlecającego po wypłatę wadium, gwarant nie wypłaca pieniędzy od razu, lecz dopiero po sprawdzeniu, czy faktycznie należy wadium przekazać. Dodatkowym atutem tej opcji jest fakt, że nie ma wpływu na Twoją historię kredytową, a raz złożony wniosek może otworzyć tzw. linię gwarancyjną, która uprasza proces aplikacji o kolejne gwarancje.
Gwarancja bankowa to produkt dla przedsiębiorstw dłużej działających na rynku z dobrą historią kredytową. Jeśli masz więcej czasu na skompletowanie dokumentów do oferty, a kwota wadium jest znacząca, to ta opcja może być dobrym wyborem. Jeśli wymagane wadium jest niższe niż 50 000 złotych i potrzebujesz szybkiej decyzji, to spróbuj złożyć wniosek o gwarancję ubezpieczeniową.
Jak uzyskać gwarancję wadialną?
Gwarancja wadialna to instrument finansowy podobnie jak np. kredyt. Procedury uzyskania takiego dokumentu są więc zbliżone do działań związanych z ubieganiem się o pożyczkę.
Przedstawiciel Wykonawcy zgłasza się do gwaranta (pracownika banku lub agenta ubezpieczeniowego) z informacjami na temat firmy. Na ich podstawie gwarant ocenia ryzyko i nalicza prowizję. Po podpisaniu niezbędnych dokumentów i opłaceniu kosztów udziela gwarancji.
Suma gwarancji udzielonej przez bank lub ubezpieczyciela musi być równa wysokości wadium ustalonej przez Zleceniodawcę.
Treść gwarancji
W prawie nie ma szczegółowego wzoru gwarancji wadialnej. Dokument ten jednak powinien zawierać kilka jasno określonych informacji. Od poprawności tych danych zależy jego ważność. Jeśli w tekście będzie błąd, to jest to równoznaczne z niezłożeniem wadium.
Co powinno się znaleźć w treści gwarancji wadialnej?
- Właściwie wskazany podmiot zamawiający
- Poprawnie wskazany gwarant
- Właściwie określony wykonawca
- Właściwa nazwa postępowania
- Opis zakresu odpowiedzialności gwaranta
- Opis uprawnień Zamawiającego (beneficjenta gwarancji)
- Określone wszystkie okoliczności zatrzymania wadium (według informacji zawartych w ustawie z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych)
- Określenie, że gwarancja jest bezwarunkowa, nieodwołalna, płatna na pierwsze żądanie zamawiającego
- Wskazanie terminu płatności gwarancji
- Wskazanie terminu ważności dokumentu
W Internecie dostępne są gotowe wzory tego dokumentu. Banki i towarzystwa ubezpieczeniowe zwykle dysponują własnymi szablonami treści gwarancji.
Gwarancja wadialna w formie elektronicznej
Gwarancja udzielana przez bank lub ubezpieczalnię powinna być złożona jako załącznik w formie oryginału pisma lub jego potwierdzonej kopii.
Istnieje jednak możliwość przesłania takiego dokumentu w formie elektronicznej - pliku zatwierdzonego podpisem elektronicznym.
Aby gwarancja w tej formie była ważna, powinna:
- zawierać wszystkie informacje, jak w standardowej papierowej wersji,
- być wystawiona w formie pliku opatrzonym ważnym kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
- zapisana w sposób, który zapewni możliwość kontroli dokumentu, weryfikacji podpisu i odczytywania informacji co najmniej na czas wymaganego zabezpieczenia.
Gwarancję w tej formie należy dostarczyć drogą elektroniczną przed upływem terminu składania ofert. Po nowelizacji ustawy o Prawie zamówień Publicznych od stycznia 2021 roku jest to forma obowiązująca zamiast papierowej.
Sprawdź też:
Powrót